Thuê đất 99 năm và câu chuyện thuê đất đặc khu kinh tế

Dự thảo Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt ( luật đặc khu ) cho 3 đặc khu tại Việt Nam đã được đưa ra Quốc hội và đang nhận được nhiều ý kiến tranh luận về thời hạn cho nhà đầu tư thuê đất đến 99 năm. Dưới đây là những quan điểm của các đại biểu quốc hội về việc cho thuê đất 99 năm trong đặc khu.

Những quan điểm về thuê đất 99 năm trong đặc khu kinh tế

Đại biểu Dương Trung Quốc bày tỏ quan điểm về cho thuê đất 99 năm

Nếu hiểu đặc khu là một môi trường để chúng ta tạo thuận lợi nhất cho đầu tư và phát triển bền vững thì tôi hết sức hoan nghênh. Tuy nhiên, với những mô hình đưa ra hiện nay, tôi có cảm giác rằng chúng ta chỉ dựa trên những cái thành công của quá khứ mà không đặt vào hoàn cảnh cụ thể.

Đại biểu Dương Trung Quốc nói về thuê đất 99 năm trong đặc khu kinh tế

Chúng ta chưa quan tâm đến tính lịch sử của nó, hay là vị trí địa lý của nó nên sẽ thấy những tiêu chí, hay những cái gọi là ưu đãi thu hút để tạo ưu trội của mình so với người khác, thực ra chỉ là thời gian giao đất, mở casino, nhân lực phong phú và rẻ tiền…

Tôi rất băn khoăn bởi vì ít nhất chúng ta phải có cái gì khác, đó là đội ngũ nhân lực đáng giá, cái đó liên quan đến thu nhập và đời sống của dân chứ không phải mãi mãi tự hào là chúng ta có nhiều cái rẻ.

Thứ hai, chúng ta đang đặt mục tiêu hướng tới những giá trị gia tăng nhờ công nghệ, nhưng chúng ta chỉ nghĩ đến chuyện bất động sản. Những nhà đầu tư vào công nghệ, nhất là công nghệ cao, người ta đâu cần đến 70-99 năm? Quan điểm của tôi là không đưa thời hạn cho nhà đầu tư thuê đất 99 năm vào luật, bởi đó là một con số rất nhạy cảm.

Ông Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright VN) nói về cho thuê đất 99 năm trong đặc khu kinh tế

Phát triển những ngành công nghiệp công nghệ cao, môi trường tự do cho khởi nghiệp, hướng vào sáng tạo thì sức hút nằm ở những điều khác chứ không hẳn là những ưu đãi về đất đai.

Bởi bản thân những ngành sáng tạo không cần nhiều diện tích đất mà cần những hoạt động hỗ trợ thuận lợi cho sáng tạo phát triển, đô thị có phát triển theo cụm hay trường đại học tốt hay không, hoạt động hỗ trợ tài chính năng động…

Muốn xây dựng các đặc khu trở thành những trung tâm tài chính năng động của khu vực thì chúng ta cần xây dựng mạng lưới doanh nghiệp, cơ chế huy động vốn, hoạt động kiểm toán, tư vấn luật pháp đi kèm…

Tôi nhận thấy cái luẩn quẩn ở đây là câu chuyện ưu đãi của các đặc khu, đặc biệt áp lực lên các địa phương cực kỳ lớn. Việc thời hạn thuê đất lên tới 99 năm chỉ có lợi cho doanh nghiệp bất động sản, nghỉ dưỡng.

Quan điểm “cho thuê đất 99 năm ở đặc khu” của TS. Trần Du Lịch

Cần hiểu quy định cho thuê đất tối đa 99 năm tại dự thảo luật chỉ áp dụng đối với một số dự án thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển trong đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt và phải được Thủ tướng quyết định.

Không phải dự án nào được triển khai trong 3 đặc khu là hiển nhiên được thuê đất 99 năm. Các dự án đầu tư khác trong đặc khu kinh tế cũng chỉ được hưởng ưu đãi tương đương với quy định hiện nay.

Hiện nay chúng ta đã có cơ chế giao đất tối đa 70 năm, chúng ta có thể bàn đến 99 năm theo từng dự án và có thể nghĩ đến cách gia hạn sau mức 70 năm nếu dự án làm tốt.

Nhưng theo tôi với cái ưu đãi, tính hấp dẫn không phải là thời hạn giao đất. Rõ ràng, với thời hạn đất dài như vậy, chúng ta chỉ có thể thu hút được casino và bất động sản.

Ngoài ra, cũng cần đặt vấn đề đặc khu muốn thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư ở vùng nào, trình độ công nghệ ra sao, song song đó là thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ mức độ công khai minh bạch mà chính quyền đặc khu phải tuân thủ.

Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa – Ông Lê Xuân Thân ý kiến về đặc khu cho thuê đất 99 năm

Việc được thành lập đặc khu Bắc Vân Phong đối với chúng tôi là một sức bật và là tâm tư nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền cũng như đông đảo người dân.

Vị trí của Bắc Vân Phong có tiềm năng rất lớn nhưng chưa được đầu tư. Chúng tôi nghĩ rằng với những chính sách như dự thảo luật thì số lượng nhà đầu tư đổ vào Bắc Vân Phong sẽ rất nhiều.

Luật giao cho chủ tịch đặc khu một số thẩm quyền, theo tôi là rất cần thiết để xử lý nhanh kiến nghị của nhà đầu tư. Chúng tôi quan tâm nhiều nhất tới thủ tục về đầu tư, xin giấy phép, những điều kiện… Việc này cần quan tâm nhiều hơn về tính công khai minh bạch, rõ ràng và thời hạn để thực hiện các thủ tục này.

Về các lo ngại về thời gian cho thuê đất quá lâu, Quốc hội đang có hướng bàn thời gian giao đất 70 năm – bằng thời gian theo Luật Đất đai hiện tại. Chỉ có những trường hợp đặc biệt, rất đặc biệt mới trình và Thủ tướng sẽ có ý kiến tăng thời gian cho thuê đất lên.

Điều này là cần thiết để chúng ta thận trọng, cân nhắc trước khi trình Thủ tướng và Thủ tướng cũng sẽ xem xét giao ở đâu, bao nhiêu năm… Trường hợp đặc biệt hiện đang thảo luận.

ĐỒNG Ý VIỆC CHO THUÊ ĐẤT 99 NĂM TẠI ĐẶC KHU KINH TẾ

Ông Nguyễn Văn Thân (chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam) bày tỏ quan điểm :

Tôi cho rằng tinh thần của chúng ta làm đặc khu là thử nghiệm, muốn đột phá. Bây giờ mình lo ngại thời gian giao đất 99 năm, nhưng người ta bỏ tiền kinh doanh thì họ phải thu lợi nhuận, người ta có lấy được đất của mình đâu?

Còn chuyện mình lo ngại sẽ thành đất của họ, rồi công nhân lao động sinh sống ở đó, tôi cho rằng điều đó là suy nghĩ không thực tế vì mình có nhiều bộ luật khác để chế tài. Chẳng hạn như các quy định về thời gian lao động, quy định về xuất nhập cảnh…

Nếu nói 99 năm là dài thì tôi nghĩ chỉ cần 20 năm cũng dài rồi. Vấn đề là họ có đóng góp cho địa phương, có nộp thuế tốt, có tuân thủ pháp luật sở tại thì thậm chí ở các nước người ta còn cấp thủ tục cho họ làm công dân thường trú.

Chúng ta có nhiều quy định, họ ở đó mà không đủ giấy tờ, quá hạn thì mình trục xuất, xử lý. Tôi cho rằng Luật đặc khu cần làm càng sớm càng tốt, đi đôi với đó là các điều kiện đặc thù để bổ sung. Mình không ủng hộ thì sẽ là sai lầm.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói về “thuê đất 99 năm trong đặc khu”

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói về thuê đất 99 năm trong đặc khu kinh tế

Về việc thời hạn cho thuê đất lên đến 99 năm, Bộ trưởng đề nghị cho phép giữ nguyên như dự thảo vì đây cũng là một chính sách vượt trội của chúng ta. Tuy nhiên, ông cũng đồng tình với các đại biểu là phải quy định rõ ràng đâu là điều kiện đặc biệt và đâu là điều kiện để được Thủ tướng phê duyệt.

“Quy định phải thật rõ và thật thận trọng trong quá trình xem xét đối với những dự án gọi là đặc biệt và có thể hưởng quy định 99 năm”, ông nói. Như thế nào là đặc biệt và quy trình thủ tục như thế nào được xem xét sẽ thiết kế ở quy định sau cho rõ ràng và minh bạch, thận trọng.

TỔNG BÍ THƯ CHỦ TỊCH  NƯỚC NGUYỄN PHÚ TRỌNG NÓI VỀ ĐẶC KHU KINH TẾ

Lời của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói về Đặc khu kinh tế ” Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, chúng ta có chủ trương và xây dựng đặc khu kinh tế lâu rồi, từ những năm 90 của thế kỉ trước (1990), từ thời cụ Võ Văn Kiệt còn làm thủ tướng đã đi khảo sát Vân Phong trong Nha Trang Khánh Hòa rồi, có ý định làm lâu rồi, học tập kinh nghiệm của nhiều nước  trên thế giới; là một cách thu hút đầu tư nước ngoài, thí điểm các cơ chế mới để chúng ta mở rộng ra làm kinh tế”.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói về đặc khu kinh tế

Tổng bí thư nói tiếp về Luật Đặc khu “Vì đây là vấn đề rất khó, mới, nhạy cảm, hệ trọng, cho nên chúng ta làm rất thận trọng; có chủ trương rồi, ghi trong hiến pháp là thành lập đặc khu hành chính kinh tế; rồi nghị quyết của trung ương, các chỉ thị có cả chủ trương, có lâu rồi; nhưng làm như thế nào cho hiệu quả, liên quan đến quốc phòng an ninh giữ gìn trật tự an toàn xã hội, vừa phát huy được sức mạnh trong nước ngoài nước, nhưng mà vẫn phải giữ được độc lập chủ quyền của quốc gia, cái đó là chủ trương nhất quán”.

Tổng bí thư nói tiếp “Còn việc thiết kế cụ thể thế nào thì mỗi nước mỗi khác, mỗi nơi, mỗi một khu vực mỗi khác, chúng ta không thể làm đại khái được. Vừa rồi chúng ta đã làm rất thận trọng, thảo luận qua mấy kì họp, thống nhất tương đối cao và cũng chuẩn bị định thông qua tại kỳ họp này; nhưng mà có một số ý kiến đóng góp thì Đảng, Nhà nước, Quốc hội thấy là phải lắng nghe, dân chủ, phải tiếp thu, bao giờ hoàn thiện được tốt thì mới thông qua”.